11 Şubat 2012 Cumartesi

STRAFOR RUŞET KOVANIM

 Eskişehir de kışlar malum oldukça soğuk.Öyle ki merkeze 20 kilometre mesafe olan bir köydeki arıları dolanmaya yollar kapalı olduğundan gidemedim.Arıyı kışlatmak oldukça sıkıntılı yani.Arıyı kışlatmak adına neler yapılabileceği hakkında form sitelerini ve blogları karıştırdım .Hatta altını üstüne getirdim.Bu arada arıcılıkla ilgili takip ettigim form sitesi www.aricilik.gen.tr adresidir.Burada bilgi ve tecrübelerini paylaşan arıcı dostlarına teşekkürü bir borç bilirim.Arıyı Eskişehir şartlarında kışlatmak adına neler yapabilecegimi araştırma sonucum da en ideal  kovan olarak strafor ruşet olacağı hükmüne vardım.Özellikle belirtmek istiyorum tekrar, KIŞLATMA İÇİN EN UYGUN kovan.Strafor kovan bir değişiklik mi tabii ki hayır.Çok kişinin kendi çabaları ile  imal ettiği bir kovan türü.Burada bende nasıl yaptığımı aşama aşama yazacağım. sanırım biraz fazla detay uygulayarak işimi zorlaştırdım.Ama değecegine inanıyorum.İmalat aşamasının tamamını bitirip buraya aktarmak istedim ama buraya bir şeyler yazmadan  da duramıyorum.Aşama aşama buraya yaptıkça yazacağım.

  Öncelikle belirtmek istediğim bu çalışmada hazıra kondugumdur.Uzun zaman dilimine yararak deneme yanılmaları düzeltmek gibi bir çalışmaya gereksinimim kalmadı .arıcılık.gen.tr. ye yazılan her satır için yazanlara çok teşekkür ederim.Burada bu bilgilerden yararlandıgım görülecektir.Elimden geldiğince neyi nasıl ve niçin yaptığımı ayrıntılı olarak yazıp resimlemeye çalışacagım.
 
     Öncelikle neden STRAFOR RUŞET.Bölgemde kış şartları malum.Kışı rahat atlatabilmek için mevsim sertleştiğinde bu kovanları kullanmak bahara erdiğimde ağaç kovana aktararak bal toplanmasını ağaç kovanda sağlamaktır.Yani strafordaki tek amaç kışlatmadır.

     GEREKLİ EL ALETLERİ:
   Döşeme zımba makinesi
   Şarjlı matkap
   Yıldız uç
   Matkap ucu
   Çekiç
   Falçata
   Şablon (kontraplaktan oluşturacağımız 8 farklı şablon el aletimiz olarak kalacaktır)

     GEREKLİ MALZEME:
   (15 adet ruşet kovan için yapacağım herşey için gerekli tüm malzeme)
   Bir paket 2 cm'lik 30 dansite beyaz strafor (dansite daha fazlası olursa daha makbul olur)
   İki paket 25 kg'luk hazır sıva harcı
   Bir top alçı derz bandı
   Bir kutu 500 lük yıldız başlı vida (3.5x40 uygun)
   Az miktar birlik ikilik çivi (50-100 gr.)
   1 kutu deniz tutkalı
   Yarım tabaka 10mm su kontrası
   30 cm sinek teli (eni 1m ve tel olanlardan)
   1 Tabaka 4mm beyaz kontraplak
   6m 15mm genişlikte 1mm'lik saç
   Çıta (ölçü detayları aşağıdaki gibi)
   6m çita (35mm x 20mm kesitinde bu çitanın kesitinde işleme yapacağız)
   15m çita (20mm x 10mm kesitinde)
   2m çita (30mm x 10mm kesitinde bu çitanın kesitinde işleme yapacağız)
   2m çita (20mm x 10mm kesitinde)
   35m çita (20mm x 20mm kesitinde bu çitanın kesitinde işleme yapacağız)
   18m çita (çitaların işlenen yerlerinden çıkan parçaları yeniden işleyerek 5mm x 5mm kesitinde oluşturulan çitalar)
 
    ŞABLON YAPIMI:
  Kovan sayısını daha sonra arttırabileceğim düşüncesiyle strafor kesimi öncesi şablon hazırlamayı düşündüm.Bu şablonun bana sağlayacağı yararlar.
  1-Kesilecek parçaları tek tek ölçülendirme gereği kalmayacak.
  2-Daha sonraki üretimlerde önceki üretimlere uyum olacaktır
  3-Parça kesimlerinin gönyeli olmasını sağlayacaktır.
   Parçaların ölçülendirilmesinde standart kovan ölçülerine uydum.Bu ölçülendirmede edindiğim şu bilgiyi daima göz önünde bulundurdum.Arı 4.5mm'den küçük 9.5mm'den büyük açıklıklarda çalışmaya eğimlidir(petek örme propolis ve kapama gibi)



  
     Üstteki parçanın sol ve sağ yanlarında 10mm ölçü farkı vardır.Buna dikkat edilmeli.

2 numaralı alt parçamızın içinden 100mm x 60mm bir parçayı çıkarıyoruz.





   Üstteki parçanın sol ve sağ yanlarında 10mm ölçü farkı vardır.Buna dikkat edilmeli.









                                                             Şablonlarımızı hazırladık.

                                Şablonlar üstüne tutmak için bir çita yapıştırırsak kolaylık olacaktır

    1 paket straforda 25 adet 50x100cm plaka bulunmakta ve bu paketten 15 adet kovan çıkacağıından buna göre bir kesim planlaması yapacağız.Elimizde numaralandırılmış 8 parça şablon var.15 kovan için gerekli sayılarımız aşağıdaki gibi olacaktır

     Şablon No:               Şablon Adı:                Şablon Ölçüsü                        15 Kovan İçin 
                                                                                (mm)                                  Gerekli Adet
          1                              Yan                              496x273*                                            30
          2                              Alt                                496x240                                              15
          3                              Ön                                224x200                                              15
          4                              Arka                             238x200                                              15
          5                              Ayak                            30x496*                                               60
          6                           Kapak Üst                      518x262                                               15
          7                          Kapak Yan                      518x60                                                 30
          8                          Kapak Ön-Arka              222x60                                                 30

* (2 adet parçamız 1-5 tam dikdortgen olmayacak karşılıklı iki yükseklik ölçüleri 10mm farklı kesilecek.Buna sebep kovanımızın içinde arkadan öne doğru 10mm'lik bir eğim oluşturmak)

Straforumuzu zaiyatsız kesmek için bir planlama yapmamız gerekmektedir.Aşağıdaki kesim planı ile çalışırsak  bir paket strafordan 15 adet ruşet kovan kesebildiğimiz gibi 1 tabakadan fazla artacaktır.Kesim planı aşağıda belirtilmiştir.


15 adet tabakanın kesimi.Elde edilen parçalar: 15 adet  6 (Kapak üst)
                                                                      15 adet  3 (Ön)
                                                                      15 adet  4 (Arka)
                                                                      15 adet  1 (Yan)

İlk kesimden artan kalan parça diye adlandırılan parçalardan 10 adedinin kesimi.Elde edilen parçalar:
30 adet 7 (Kapak yan)
20 adet 5 (Ayak)

İlk kesimden artan kalan parça diye adlandırılan parçalardan 4 adedinin kesimi.Elde edilen parçalar:
32 adet 8 (Kapak Ön-Arka)
2 adet fazla olmuş oldu (Gereken 30 adetti)

İlk kesimden artan kalan parça diye adlandırılan parçalardan sonuncusunun kesimi.Elde edilen parçalar:
8 adet 5 (Ayak)



3 tabakanın kesimi elde edilen parça: 12 adet 2 (Alt)
                                                         3 adet 5 (Ayak)



1 tabakanın kesimi elde edilen parça: 3 adet 2 (Alt)
                                                        10 adet 5 (Ayak)

5 tabakanin kesimi elde edilen parça: 15 adet 1 (Yan)
                                                        35 adet 5 (Ayak) kalan parçadan kesiyoruz                                   
   
     Sistemli bir kesimle bir paket strafordan 15 kovanlık parça kesebildik.Üstelik bir tabaka kadar artan oldu.Bunuda yapacağımız kesim hatalarının telafisinde kullanacağız.Kesimde dikkat etmemiz gereken 2 parça arasinda kesim boşluğu bırakmayıp (falçata ile yapilan kesimde talaş boşluğu 0 olacaktır) 1 ve 5 nolu parçaları keserken şablonumuzu her kesimde çeviriyoruz ki kesimde zaiyatı tamamen 0'a indirelim.
      2 numara ile numaralandırdığımız şablonu oymuştuk.Kesim esnasinda bu şablona uyarak straforumuzuda oyuyoruz.Açılan bu deliği havalandırmada kullanacağız.Araştırmalarımda bu havalandirmanın ebatına tam bir ölçü bulamadığımdan bu ölçüyü 60mm x 100mm olarak belirledim.Montaj aşamasında bu ölçü 60mm x 80mm net ölçüye düşecektir.
      (Çizim görüntüleri yanıltmasın bilgisayarda program kullanmayı bilmediğim için ölçüsüz göz kararı yaptım)



                                                  Kullandığımız strafor bu.



Yaptığımız şablonlara 2 adet birlik çivi çakarsak strafora saplayıp şablonu kaydırmadan kesebiliriz.



Kesime başlama aşamamız.



Kesim aşamasında falçatayı eğimli tutarsak birleştirme esnasında hatalarımız söz konusu olabilir.



Falçatayı mümkün mertebe şablona 90 derece açıyla tutacağız.Falçata bıçağını kaliteli kullanırsak, bir kenarı 3-4 defa falçatayı sürerek kesersek hatasız bir kesim oluşacak.



10 tabakanın kesimi.



4 tabakanın kesimi



1 tabakanın kesimi



3 tabakanın kesimi



1 tabakanın kesimi



5 tabakanın kesimi

   Bir tabaka straforumuz kaldı.Bu tabaka ile de oluşabilecek hatalarımızı telafi edeceğiz.

   Kullandığımız malzeme strafor olduğu için bazı bölgelerinde ağaç kullanarak dayanımı arttıracağım kanısındayım.Bu ağaç takviyeleri aşama aşama inceleyerek montelemesinde yapalım.

        Kovan üstü çerceve oturacak yerler ,giriş deligi,havalandırma deligi ve kapagın kovana oturacak kısmına agac takviyeler yaptık.

        İlk takviye parçamız,kovanımızın ön ve arka parçalarına uygulayacagımız petek çıtalarının oturacagı bölge.

         Bu parçadan bir kovana 2 adet yapacagız.200 mm uzunlugunda 20 mm genişliğinde ve 35 mm yüksekliğinde  bir çıtayı şekildeki gibi işliyoruz.Çıta içinden 9 mm genişliğinde 25 mm yüksekliğinde bir parcayı çıkardıgımızda parçamız oluşuyor.Galvaniz bi sac ilave ediyoruz.

         İkinci parcamız kovan yanlarına monteleyecegimiz çıtalar

     Bu parçamız 496 mm uzunlugunda 10 mm yüksekliğinde ve 20 mm genişliğinde düz bir çıta.


     Çıtalarımızın strafora uygulanmış hali.Dikkat etmemiz gereken olay yan parçalarımızda hatırlarsak 10 mm yükseklik farkı ile kesmiştik.Çıtaları yan parçada bu eğimli kenara degil düz kenara uygulayacagız.

     Sonraki parçamız tabana havalandırma için açtıgımız 100*60 mm delik için bir çerçeve.
       Bu çerçevemizi 2 adet 60 mm uzunlukta 1 adet 80 mm uzunlukta 10 mm genişlik ve 30 mm yükseklikte geniş yüzeylerine 5 mm derinlik ve 5 mm yükseklikte kanal açılmış parcalar ve 80 mm uzunlukta 10 mm genişlikte 20 mm yükseklikte 4 adet parçadan oluşturuyoruz.



    Çerçevemizin toplanmış hali. bu çercevemizin üstüne sineklik teli zımbalıyoruz.Altınada 90mm*60mm bir kontraplakla sürgülü kapak oluşturuyoruz.


    Havalandırma deliğimize yaptıgımız parçamızda hazır.Kontraplak sayesinde havalandırma deliğine rahatlıkla müdahale edebilecegiz.
                                   

     Parçamızın tabana monteli şekli.Alttan ve üstten görünüşü.
.
                                                      Agaç takviyelerimizin monteli hali.


          Bu parçalarımızı bir araya getirerek topluyoruz.  Burda dikkat etmemiz gereken olaysa  yan parçalarımızdaki yüksek kenarların arkaya (283mm) alçak kenarların (273mm) öne gelmesidir. bunda amaç kovan tabanımızdan arkadan öne dogru 10 mm lik bir akıntı oluşturmaktır.

         Ayak oluşturmak için kestiğimiz parçaları 2 şer adet yan yana getirerek 30 mm yükseklikler öne 20 mm yükseklikler arkaya gelecek şekilde tabana monteliyoruz.Böylelikle kovan tabanımızı terazilemiş oluyoruz.



                                                               Kovanın önden görünüşü.
    Kovan gövdemizi toplamış olduk.Ölçülere dikkat edersek kesimde özenli davranırsak toplama aşamasında parçalar birleştikçe hatasız bir toplama ortaya çıkacaktır.

    Şimdi sıra kovan giriş deliklerimizde.

                                                       Kovan girişini  3 adet uyguladım.
1-Kovan tabanını kapatacak şekilde kontraplak parca bagladım.Bu parcayı ilaçlama sonrası varoa kontrolünü yapabilmek için kullanacagım.
2-girişi dar olarak uyguladıgım parca kış günleri kullanacagımç
3-Normal girişide bahara cıkışta kışa girişte uçuşun bol oldugu dönem için kullanacagım.

       Kovan önünde ki boşlugumuz 24 mm yükseklikte ve 200 mm genişlikteydi.Giriş çıtamızı 20*20*200 mm imal ederek kontraplak üstüne montelediğimizde 24 mm yükseklil oluşacaktır.Böylece kovan önü boşluga bu parçamız sıkı gececek ve bir kanal uygulamasına gerek kalmayacaktır.


                                                                Giriş montelenmiş hali.


                                                                 Kapak parçalarımız.
                     Kapagın alt kenarına kovana taktıgımızda klavuzluk yapacak parcalarımızı monte ettik.
                                                                 Kovanın bitmiş hali.
                                                                    Önden görünüş.
                                                   Kapak takılmış halde kovanın görüntüsü.

Straforda ek olan kısımlara Alçıban derz bandı cekiyorum.Sıva yaptıgımda çatlamaları bu şekilde engellliyorum
Kovanın dış cephesini hazır sıva harcı ile sıvıyorum.Bu kovan içine ışık sızmasını tamamen engellediği gibi dışarıdan gelecek tehlikelere karşı bi nebze koruma saglayacaktır.

11 yorum:

  1. Merha balar Murat Bey;

    Eskişehir şartlarında en iyi kışlatma strafor kovan düşüncesine de nereden kapıldınız?

    Emek verip strafor ruşet yapmışsınız ama onları baharda bölme ve bal akımına takviye için kullanın.

    YanıtlaSil
  2. Bu düşünceye kapılma nedenim araştırma tecrübeli kişilerin deneyimleri ve sorgulamalarımdaki onaylardır.Baharda bölme ve bal akımına takviye içinde kullanılabilir elbette.İlginiz için teşekkürler.Ayrıca Eskişehir lisiniz sizde tanışıp tecrübelerinizden faydalanmak isterim

    YanıtlaSil
  3. Murat Bey,titiz,zahmetli ve güzel bir çalışma olmuş;Tebrikler.Üst örtü tahtası ve şerbetlik için de sanırım titiz bir uygulamanız olacaktır,hatta belki boyama konusunda da...Kovan uçuş deliği opsiyonel değişim düşüncesi güzel ama,propolisli parçaların değiş-tokuşu sıkıntılı olabilir;hele içinde arı varken.Bu parçada "geçme" uygulaması yerine,önden dayanma şeklinde olabilir miydi?

    YanıtlaSil
  4. Hüseyin bey aslında tümünü bitirip buraya aktarmak istedim ama geceler malum sıkıntı iş yok . o nedenle yaptıkça ilave ettim.Üst örtü tahtası şerbetlik ve boyamada sırada .İnşallah 1_2 güne kadar gecerim.Uçuş deliği olayında da propolisi düşündüm ama çok fazla sıklıkla degişecek bi parca degil.Deneyip görmek istedim bakalım ne olacak.Fazlaca baglanırsa elbette bişeyler düşünmeli.Sizlerin fikirleri de cok önem arzediyor.Her bir fikri göz önüne alacagım.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Murat bey resimleri tekrar yükleyebilirmisiniz bazı resimler gözükmüyor bende yapmayı düşünüyorum. Yada emzik adresi versem oraya atabilirmisin

      Sil
    2. Email adresi olacaktı

      Sil
  5. murat bey eline emeğine sağlık güz4el görunuyorlar bu kovanlardan satış olarak bir düşünceniz varmı olursa ne kadar fiyatları teşekkürler

    YanıtlaSil
  6. murat bey eline emeğine sağlık güz4el görunuyorlar bu kovanlardan satış olarak bir düşünceniz varmı olursa ne kadar fiyatları teşekkürler

    YanıtlaSil
  7. tamda yapmayı düşündüğüm tipte olmuş elerinize sağlık ben 8 çerçevelik düşünüyorum AMA BİR SORUNUM VAR İST DA GİTMEDİĞİM YER KALMADI 30 Dansite eps BULAMADIM

    YanıtlaSil
  8. Bende evde normal langstroth kovan yapıyorum strafor dan sizin ölçülerde de yapmayı düşünüyorum ama bazı resimler açmıyor mail atarmısınız

    YanıtlaSil