Eskişehir de kışlar malum oldukça soğuk.Öyle ki merkeze 20 kilometre mesafe olan bir köydeki arıları dolanmaya yollar kapalı olduğundan gidemedim.Arıyı kışlatmak oldukça sıkıntılı yani.Arıyı kışlatmak adına neler yapılabileceği hakkında form sitelerini ve blogları karıştırdım .Hatta altını üstüne getirdim.Bu arada arıcılıkla ilgili takip ettigim form sitesi www.aricilik.gen.tr adresidir.Burada bilgi ve tecrübelerini paylaşan arıcı dostlarına teşekkürü bir borç bilirim.Arıyı Eskişehir şartlarında kışlatmak adına neler yapabilecegimi araştırma sonucum da en ideal kovan olarak strafor ruşet olacağı hükmüne vardım.Özellikle belirtmek istiyorum tekrar, KIŞLATMA İÇİN EN UYGUN kovan.Strafor kovan bir değişiklik mi tabii ki hayır.Çok kişinin kendi çabaları ile imal ettiği bir kovan türü.Burada bende nasıl yaptığımı aşama aşama yazacağım. sanırım biraz fazla detay uygulayarak işimi zorlaştırdım.Ama değecegine inanıyorum.İmalat aşamasının tamamını bitirip buraya aktarmak istedim ama buraya bir şeyler yazmadan da duramıyorum.Aşama aşama buraya yaptıkça yazacağım.
Öncelikle belirtmek istediğim bu çalışmada hazıra kondugumdur.Uzun zaman dilimine yararak deneme yanılmaları düzeltmek gibi bir çalışmaya gereksinimim kalmadı .arıcılık.gen.tr. ye yazılan her satır için yazanlara çok teşekkür ederim.Burada bu bilgilerden yararlandıgım görülecektir.Elimden geldiğince neyi nasıl ve niçin yaptığımı ayrıntılı olarak yazıp resimlemeye çalışacagım.
Öncelikle neden STRAFOR RUŞET.Bölgemde kış şartları malum.Kışı rahat atlatabilmek için mevsim sertleştiğinde bu kovanları kullanmak bahara erdiğimde ağaç kovana aktararak bal toplanmasını ağaç kovanda sağlamaktır.Yani strafordaki tek amaç kışlatmadır.
GEREKLİ EL ALETLERİ:
Döşeme zımba makinesi
Şarjlı matkap
Yıldız uç
Matkap ucu
Çekiç
Falçata
Şablon (kontraplaktan oluşturacağımız 8 farklı şablon el aletimiz olarak kalacaktır)
GEREKLİ MALZEME:
(15 adet ruşet kovan için yapacağım herşey için gerekli tüm malzeme)
Bir paket 2 cm'lik 30 dansite beyaz strafor (dansite daha fazlası olursa daha makbul olur)
İki paket 25 kg'luk hazır sıva harcı
Bir top alçı derz bandı
Bir kutu 500 lük yıldız başlı vida (3.5x40 uygun)
Az miktar birlik ikilik çivi (50-100 gr.)
1 kutu deniz tutkalı
Yarım tabaka 10mm su kontrası
30 cm sinek teli (eni 1m ve tel olanlardan)
1 Tabaka 4mm beyaz kontraplak
6m 15mm genişlikte 1mm'lik saç
Çıta (ölçü detayları aşağıdaki gibi)
6m çita (35mm x 20mm kesitinde bu çitanın kesitinde işleme yapacağız)
15m çita (20mm x 10mm kesitinde)
2m çita (30mm x 10mm kesitinde bu çitanın kesitinde işleme yapacağız)
2m çita (20mm x 10mm kesitinde)
35m çita (20mm x 20mm kesitinde bu çitanın kesitinde işleme yapacağız)
18m çita (çitaların işlenen yerlerinden çıkan parçaları yeniden işleyerek 5mm x 5mm kesitinde oluşturulan çitalar)
ŞABLON YAPIMI:
Kovan sayısını daha sonra arttırabileceğim düşüncesiyle strafor kesimi öncesi şablon hazırlamayı düşündüm.Bu şablonun bana sağlayacağı yararlar.
1-Kesilecek parçaları tek tek ölçülendirme gereği kalmayacak.
2-Daha sonraki üretimlerde önceki üretimlere uyum olacaktır
3-Parça kesimlerinin gönyeli olmasını sağlayacaktır.
Parçaların ölçülendirilmesinde standart kovan ölçülerine uydum.Bu ölçülendirmede edindiğim şu bilgiyi daima göz önünde bulundurdum.Arı 4.5mm'den küçük 9.5mm'den büyük açıklıklarda çalışmaya eğimlidir(petek örme propolis ve kapama gibi)
Üstteki parçanın sol ve sağ yanlarında 10mm ölçü farkı vardır.Buna dikkat edilmeli.
2 numaralı alt parçamızın içinden 100mm x 60mm bir parçayı çıkarıyoruz.
Üstteki parçanın sol ve sağ yanlarında 10mm ölçü farkı vardır.Buna dikkat edilmeli.
Şablonlarımızı hazırladık.
Şablonlar üstüne tutmak için bir çita yapıştırırsak kolaylık olacaktır
1 paket straforda 25 adet 50x100cm plaka bulunmakta ve bu paketten 15 adet kovan çıkacağıından buna göre bir kesim planlaması yapacağız.Elimizde numaralandırılmış 8 parça şablon var.15 kovan için gerekli sayılarımız aşağıdaki gibi olacaktır
Şablon No: Şablon Adı: Şablon Ölçüsü 15 Kovan İçin
(mm) Gerekli Adet
1 Yan 496x273* 30
2 Alt 496x240 15
3 Ön 224x200 15
4 Arka 238x200 15
5 Ayak 30x496* 60
6 Kapak Üst 518x262 15
7 Kapak Yan 518x60 30
8 Kapak Ön-Arka 222x60 30
* (2 adet parçamız 1-5 tam dikdortgen olmayacak karşılıklı iki yükseklik ölçüleri 10mm farklı kesilecek.Buna sebep kovanımızın içinde arkadan öne doğru 10mm'lik bir eğim oluşturmak)
Straforumuzu zaiyatsız kesmek için bir planlama yapmamız gerekmektedir.Aşağıdaki kesim planı ile çalışırsak bir paket strafordan 15 adet ruşet kovan kesebildiğimiz gibi 1 tabakadan fazla artacaktır.Kesim planı aşağıda belirtilmiştir.
15 adet tabakanın kesimi.Elde edilen parçalar: 15 adet 6 (Kapak üst)
15 adet 3 (Ön)
15 adet 4 (Arka)
15 adet 1 (Yan)
İlk kesimden artan kalan parça diye adlandırılan parçalardan 10 adedinin kesimi.Elde edilen parçalar:
30 adet 7 (Kapak yan)
20 adet 5 (Ayak)
İlk kesimden artan kalan parça diye adlandırılan parçalardan 4 adedinin kesimi.Elde edilen parçalar:
32 adet 8 (Kapak Ön-Arka)
2 adet fazla olmuş oldu (Gereken 30 adetti)
İlk kesimden artan kalan parça diye adlandırılan parçalardan sonuncusunun kesimi.Elde edilen parçalar:
8 adet 5 (Ayak)
3 tabakanın kesimi elde edilen parça: 12 adet 2 (Alt)
3 adet 5 (Ayak)
1 tabakanın kesimi elde edilen parça: 3 adet 2 (Alt)
10 adet 5 (Ayak)
5 tabakanin kesimi elde edilen parça: 15 adet 1 (Yan)
35 adet 5 (Ayak) kalan parçadan kesiyoruz
Sistemli bir kesimle bir paket strafordan 15 kovanlık parça kesebildik.Üstelik bir tabaka kadar artan oldu.Bunuda yapacağımız kesim hatalarının telafisinde kullanacağız.Kesimde dikkat etmemiz gereken 2 parça arasinda kesim boşluğu bırakmayıp (falçata ile yapilan kesimde talaş boşluğu 0 olacaktır) 1 ve 5 nolu parçaları keserken şablonumuzu her kesimde çeviriyoruz ki kesimde zaiyatı tamamen 0'a indirelim.
2 numara ile numaralandırdığımız şablonu oymuştuk.Kesim esnasinda bu şablona uyarak straforumuzuda oyuyoruz.Açılan bu deliği havalandırmada kullanacağız.Araştırmalarımda bu havalandirmanın ebatına tam bir ölçü bulamadığımdan bu ölçüyü 60mm x 100mm olarak belirledim.Montaj aşamasında bu ölçü 60mm x 80mm net ölçüye düşecektir.
(Çizim görüntüleri yanıltmasın bilgisayarda program kullanmayı bilmediğim için ölçüsüz göz kararı yaptım)
Kullandığımız strafor bu.
Yaptığımız şablonlara 2 adet birlik çivi çakarsak strafora saplayıp şablonu kaydırmadan kesebiliriz.
Kesime başlama aşamamız.
Kesim aşamasında falçatayı eğimli tutarsak birleştirme esnasında hatalarımız söz konusu olabilir.
Falçatayı mümkün mertebe şablona 90 derece açıyla tutacağız.Falçata bıçağını kaliteli kullanırsak, bir kenarı 3-4 defa falçatayı sürerek kesersek hatasız bir kesim oluşacak.
10 tabakanın kesimi.
4 tabakanın kesimi
1 tabakanın kesimi
3 tabakanın kesimi
1 tabakanın kesimi
5 tabakanın kesimi
Bir tabaka straforumuz kaldı.Bu tabaka ile de oluşabilecek hatalarımızı telafi edeceğiz.
Kullandığımız malzeme strafor olduğu için bazı bölgelerinde ağaç kullanarak dayanımı arttıracağım kanısındayım.Bu ağaç takviyeleri aşama aşama inceleyerek montelemesinde yapalım.
Kovan üstü çerceve oturacak yerler ,giriş deligi,havalandırma deligi ve kapagın kovana oturacak kısmına agac takviyeler yaptık.
İlk takviye parçamız,kovanımızın ön ve arka parçalarına uygulayacagımız petek çıtalarının oturacagı bölge.
Bu parçadan bir kovana 2 adet yapacagız.200 mm uzunlugunda 20 mm genişliğinde ve 35 mm yüksekliğinde bir çıtayı şekildeki gibi işliyoruz.Çıta içinden 9 mm genişliğinde 25 mm yüksekliğinde bir parcayı çıkardıgımızda parçamız oluşuyor.Galvaniz bi sac ilave ediyoruz.
İkinci parcamız kovan yanlarına monteleyecegimiz çıtalar
Bu parçamız 496 mm uzunlugunda 10 mm yüksekliğinde ve 20 mm genişliğinde düz bir çıta.
Çıtalarımızın strafora uygulanmış hali.Dikkat etmemiz gereken olay yan parçalarımızda hatırlarsak 10 mm yükseklik farkı ile kesmiştik.Çıtaları yan parçada bu eğimli kenara degil düz kenara uygulayacagız.
Sonraki parçamız tabana havalandırma için açtıgımız 100*60 mm delik için bir çerçeve.
Bu çerçevemizi 2 adet 60 mm uzunlukta 1 adet 80 mm uzunlukta 10 mm genişlik ve 30 mm yükseklikte geniş yüzeylerine 5 mm derinlik ve 5 mm yükseklikte kanal açılmış parcalar ve 80 mm uzunlukta 10 mm genişlikte 20 mm yükseklikte 4 adet parçadan oluşturuyoruz.
Çerçevemizin toplanmış hali. bu çercevemizin üstüne sineklik teli zımbalıyoruz.Altınada 90mm*60mm bir kontraplakla sürgülü kapak oluşturuyoruz.
Havalandırma deliğimize yaptıgımız parçamızda hazır.Kontraplak sayesinde havalandırma deliğine rahatlıkla müdahale edebilecegiz.
Parçamızın tabana monteli şekli.Alttan ve üstten görünüşü.
.
Agaç takviyelerimizin monteli hali.
Bu parçalarımızı bir araya getirerek topluyoruz. Burda dikkat etmemiz gereken olaysa yan parçalarımızdaki yüksek kenarların arkaya (283mm) alçak kenarların (273mm) öne gelmesidir. bunda amaç kovan tabanımızdan arkadan öne dogru 10 mm lik bir akıntı oluşturmaktır.
Ayak oluşturmak için kestiğimiz parçaları 2 şer adet yan yana getirerek 30 mm yükseklikler öne 20 mm yükseklikler arkaya gelecek şekilde tabana monteliyoruz.Böylelikle kovan tabanımızı terazilemiş oluyoruz.
Kovanın önden görünüşü.
Kovan gövdemizi toplamış olduk.Ölçülere dikkat edersek kesimde özenli davranırsak toplama aşamasında parçalar birleştikçe hatasız bir toplama ortaya çıkacaktır.
Şimdi sıra kovan giriş deliklerimizde.
Kovan girişini 3 adet uyguladım.
1-Kovan tabanını kapatacak şekilde kontraplak parca bagladım.Bu parcayı ilaçlama sonrası varoa kontrolünü yapabilmek için kullanacagım.
2-girişi dar olarak uyguladıgım parca kış günleri kullanacagımç
3-Normal girişide bahara cıkışta kışa girişte uçuşun bol oldugu dönem için kullanacagım.
Kovan önünde ki boşlugumuz 24 mm yükseklikte ve 200 mm genişlikteydi.Giriş çıtamızı 20*20*200 mm imal ederek kontraplak üstüne montelediğimizde 24 mm yükseklil oluşacaktır.Böylece kovan önü boşluga bu parçamız sıkı gececek ve bir kanal uygulamasına gerek kalmayacaktır.
Giriş montelenmiş hali.
Kapak parçalarımız.
Kapagın alt kenarına kovana taktıgımızda klavuzluk yapacak parcalarımızı monte ettik.
Kovanın bitmiş hali.
Önden görünüş.
Kapak takılmış halde kovanın görüntüsü.
Straforda ek olan kısımlara Alçıban derz bandı cekiyorum.Sıva yaptıgımda çatlamaları bu şekilde engellliyorum
Kovanın dış cephesini hazır sıva harcı ile sıvıyorum.Bu kovan içine ışık sızmasını tamamen engellediği gibi dışarıdan gelecek tehlikelere karşı bi nebze koruma saglayacaktır.